Bài giải hay – Giải bài tập sách giáo khoa phổ thông
Đề bài: Giải thích câu tục ngữ: Ăn có mời làm có khiến
Bài làm
Con người ta sinh ra trên đời đều được hưởng trọn vẹn quyền tự do, bình đẳng và bác ái. Tuy nhiên, dù có tự do đến đâu con người cũng nên tự thiết lập cho mình một khuôn khổ. Có như vậy, cuộc sống của con người mới trọn vẹn hơn, trưởng thành để hoàn thiện bản thân của mình hơn. Câu tục ngữ: “Ăn có mời, làm có khiến” cũng phần nào nói nên tinh kỉ luật cần thiết đó, câu tục ngữ được truyền đời từ rất xa xưa và đến thời hiện đại ngày nay, vẫn còn nguyên giá trị về bài học đạo đức tốt đẹp
“Ăn có mời , làm có khiến” có hàm ý nói về tính phép tắc, quy củ cần có của mỗi người trong văn hóa ứng xử trong cuộc sống. Khi ăn phải biết mời mọi người, khi làm việc gì dó cũng không nên tự ý quyết định.
Ăn có mời là một nét đẹp trong văn hóa ăn uống. Biết kính trên, nhường dưới, biết mời mọi người trước khi ăn cũng thể hiện sự lịch sự thiết yếu nhất mà trong văn hóa ứng xử mọi người nên có
Ăn có mời, làm có khiến cũng là một biểu hiện của lòng tự trọng. Biết coi trọng và giữ gìn phẩm giá của mình khi biết cư xử đàng hoàng, đúng mực, có văn hóa, luôn làm tròn trách nhiệm và bổn phận của bản thân mình, không làm những việc vượt quá những gì không thuộc phạm vi quyền hạn của mình.
“Ăn có mời” cũng là ẩn dụ của sự thể hiện nét lịch sự trong văn hóa giao tiếp cần có. Kể cả trong gia đình và ngoài xã hội, cách cư xử thể hiện sự chuẩn mực, lễ độ luôn tạo nên những sự ấn tượng tốt cho người khác. “Làm có khiến” là ẩn dụ thể hiện cách cư xử đúng mực về vai trò và bổn phận trách nhiệm của mỗi người cần có, không nên tranh giành làm những việc không phải của mình, vì khi nhận những công việc không phù hợp, khó để đảm đương sẽ rất dễ gây ra những hệ lụy không đáng có
Câu tục ngữ tựu chung là muốn nói về vấn đề cách cư xử chuẩn mực, mực thước mà mỗi người cần trang bị cho cuộc sống của bản thân mình. Người có cách cư xử mực thước là người trưởng thành, cách suy nghĩ và hành động chín chắn thì mọi chuyện liên quan đến công việc, kể cả trong cuộc sống mới có thể giải quyết một cách thấu tình đạt lý. Các công việc và mọi chuyện phát sinh trong cuộc sống mới có thể dễ dàng giải quyết ổn thỏa.
“Ăn có mời, làm có khiến”, đó cũng là biểu hiện của người có lòng tự trọng cao , chỉ nhận lời ăn uống khi được mời và chỉ chủ động trong những công việc khi người ta cần đến mình trợ giúp. Biết roc địa vị và trách nhiệm cũng như bổn phận của mình, như vậy cuộc sống của mỗi người sẽ nhẹ nhàng hơn, ít bị áp lực
Trong thực tiễn cuộc sống, có rất nhiều người có những biểu hiện rất tốt khi tự mình biết đến và tự mình thực hiện các quy chuẩn về “Ăn có mời, làm có khiến”. Tuy nhiên cũng không ít những trường hợp lại có tính cách phóng thoáng quá mức cho phép khi ăn uống một cách tự nhiên thái quá không chịu để ý đến ai xung quanh, hay có những người thích làm chuyện bao đồng, ngồi lê đôi mách, hứng thú với những chuyện của người khác mà khiến cho người khác cũng cảm thấy bực mình, khó chịu, không đồng tìn với cách xử sự. Như vậy là không tốt
Con người ta không phải ai sinh ra trên đời đã có thể hoàn hảo ngay, ai đều phải trải qua sự học hỏi, tích lũy kinh nghiệm để bản thân mình được tốt đẹp hơn. Nhưng hơn hết, các bậc cha ông ta đi trước, với tấm lòng vì con vì cháu qua những kinh nghiệm xương máu của mình tích lũy nên những bài học luân lý đạo đức sâu sắc, bởi vậy thế hệ con cháu cũng nên biết đến tấm lòng của các vị tiền bối xưa để tiếp thu học hỏi, “Ăn có mời, làm có khiến” cũng là một trong những bài học đạo đức căn bản nhất mà mỗi người trong chúng ta phải có định hướng để tiếp cận, để học hỏi, để trau dồi, hoàn thiện nhân cách của bản thân hơn nữa.
Nguyễn Lưu
