Đọc – hiểu văn bản: “Bài học đường đời đầu tiên” (trích Dế Mèn phiêu lưu kí – Tô Hoài)

Văn bản: “Bài học đường đời đầu tiên” (trích Dế Mèn phiêu lưu kí của Tô Hoài)

I. Tác giả:

– Tô Hoài (1920-2014), là một nhà văn tiêu biểu của nền văn học Việt Nam thế kỉ 20.

II. Tác phẩm:

1. Xuất xứ:

– Văn bản:“Bài học đường đời đầu tiên” (tên do người biên soạn đặt) trích từ chương I của “Dế Mèn phiêu lưu kí”.

2. Tóm tắt:

Chuyện kể về nhân vật Dế Mèn, một chú dế sống ven bờ ao. Dế Mèn là chàng dế thanh niên cường tráng biết ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực. Tuy nhiên Dế Mèn tính tình kiêu căng, tự phụ luôn nghĩ mình “là tay ghê gớm, có thể sắp đứng đầu thiên hạ”. Bởi thế mà Dế Mèn không chịu giúp đỡ Dế Choắt – người hàng xóm trạc tuổi Dế Mèn với vẻ ngoài ốm yếu, gầy gò như gã nghiện thuốc phiện. Dế Mèn vì thiếu suy nghĩ, lại thêm tính xốc nổi đã bày trò nghịch dại trêu chị Cốc khiến Dế Choắt chết oan. Trước khi chết, Dế Choắt tha lỗi và khuyên Dế Mèn bỏ thói hung hăng, bậy bạ. Dế Mèn sau khi chôn cất Dế Choắt vô cùng ân hận và suy nghĩ về bài học đường đời đầu tiên.

3. Bố cục:(2 phần)

– Phần 1 (từ đầu đến “sắp đứng đầu thiên hạ rồi”): Vẻ ngoài và tính tình của Dế Mèn.

– Phần 2 (còn lại): Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn.

4. Nội dung:

Bài văn miêu tả Dế Mèn có vẻ đẹp cường tráng của tuổi trẻ nhưng tính nết còn kiêu căng, xốc nổi. Do bày trò trêu chọc chị Cốc nên đã gây ra cái chết thảm thương cho Dế Choắt, Dế Mèn hối hận và rút ra được bài học đường đời cho mình.

5. Nghệ thuật:

– Cách kể chuyện theo ngôi thứ nhất tự nhiên, hấp dẫn.

– Nghệ thuật miêu tả loài vật sinh động, đặc sắc.

– Ngôn ngữ chính xác, giàu tính tạo hình.